Her şeyin yerlisini istiyoruz. Yerli domates, yerli araba, yerli arama motoru vb. “Yerli ve Milli” fetişimiz pik noktada ve kendimizi bu tutkudan alamıyoruz. Yerli olmayan bir şeyi kullanmak istemiyoruz. Bu noktada, uzun zamandır dillendirilen ama bir türlü becerilemeyen bir konu yine gündeme geldi. Google’a rakip, yerli arama motoru yoldaymış. Bir kaza bela olmazsa geliyormuş. Söyleyenlerin yalancısıyım.

Yerli arama motoru için daha önce birçok girişim oldu. Açık veya gizli birçok faaliyet yürütüldü. Denemeler yapıldı ve büyük bir kaynak aktarıldı bu projelere. Sonuç her zaman hüsranla neticelendi. Çünkü, o kadar çalışma, o kadar ar-ge’den sonra şunu anlayamadılar. Ya da çözemediler. Bizim, Google’a alternatif bir arama motoruna ihtiyacımız gerçekten var mı? Ya da, Google’ın sağladığından daha iyi bir sonucu sağlayacak bir arama motoru gerçekten yapabilecek miyiz? Sadece arama motoru değil, bir internet ekosistemi hazırlayabiliyor muyuz ve bu ne kadar başarılı olacak?

İş modeli geliştirilirken, modeli geliştiren kişilerin en çok dikkat ettikleri nokta, o işi rakiplerinden ayıran en önemli noktası neresidir kısmıdır. Gerçekten, geliştirilen bir iş modeli, piyasadaki rakiplerini geçebilmek için neler sunuyor ya da ne gibi avantajlara sahip? Google, kurulup da kullanıma hazır hale getirildiğinde, rakiplerinden onu bir adım öne çıkaran şey sadeliği ve sadece arama yapmaya imkan tanımasıydı. Yahoo, karmakarışık ekranında insanları reklama ve bir sürü gereksiz şeye boğarken Google “ben size sadece arama yapmanız ve karmaşıklıktan ziyade bir minimalist ekran sözü veriyorum” demişti. Bugün, Google dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinden biriyken Yahoo ufacık bir meblağa satılıp tabiri caizse “sürünüyor”. Bu, bizim yerli arama motorumuzun ne kadar zorlanacağının da en büyük kanıtıdır.

Yerli arama motoru, bugün dünyanın en büyük arama motoru olan Google‘la yarışabilmek için ondan daha iyi sonuçlar sunmasının yanında, onun sunduğu yan hizmetlerden daha iyi bir hizmet sunması gerekmektedir. Gmail, Android, Youtube gibi devasa girişimler Google’ın sadece bir arama motoru olmadığının, bir ekosistem olduğunun kanıtıdır. Yerli arama motoru bunun gibi farklılıklar ve insanları kullanıma teşvik edecek özelliklere sahip mi? Ya da sahip olacak mı? Bu tip dikkate değer hususlar, yerli arama motorunun “kalıcı” olmasının da en önemli noktaları olacaktır.

Yerli arama motorunun karşısındaki en büyük engel ise hiç şüphesiz kullanıcı deneyimidir. Bugün, Rusların milyarlarca dolar harcayarak işlettikleri Yandex, Türkiye pazarında tutunabilmek için ne kadar taklalar attı? Bu iş için kaç para harcadı? Sonuç olarak, agresif büyümenin getirdiği önlenemez kullanma mecburiyetlerini bir kenara bırakırsak, insanımız adres çubuğuna Yandex yazıp siteye girmesi gerekirken Google’a Yandex yazıp giriş yapıyor. Kullanıcının deneyimi, kullanıcının tercihlerini ve alışkanlıklarını değiştirmek için çok büyük bir emek harcamak gerekiyor.

Yerli arama motoruna karşı değilim. Alternatif, güzel ve kullanışlı bir arama motoru olursa değil yerli olması, Türkiye’de kullanılması, dünya çapında bir iş olması ile takdirimi kazanacaktır. Fakat, dünya sürücüsüz elektrikli araçlar üretirken bizim hala benzinli motoru olan araçlar üretmemiz gibi prematüre bir şey ortaya çıkacaksa, hiç olmasın daha iyi. Bu milletin paralarının daha verimli işlerde kullanılması gerekiyor çünkü.