Medya için 4. kuvvet denir. Demokrasisi düzgün işleyen bir ülkede medya, STK’larla birlikte yönetimi denetleme görevini görür. Medyanın bu önemli görevi ona birçok sorumluluk yüklerken otokrat yönetimler medyanın bu işlevini sindirmek, onu işlevsiz hale getirmekle uğraşırlar. Otokrat yönetimlerin bir sonucu olarak da, haber kaynağı kendisi olması gerekirken yukarıdan inen bültenlere bağımlı bir medya ortaya çıkar. Medyanın bu kıldan ince köprü üzerindeki hali bizlere bir şey anlatadursun, ben bambaşka bir boyuttan medyaya yaklaşmak istiyorum. Özellikle son dönemde hızla yayılan ve artık en büyük haber kanallarının bile kullanmaktan çekinmediği Whatsapp ihbar hattı saçmalığı…

Haberin Var mı Yar Yar?

Habercilik yapmak, basının en önemli özelliğidir. Haberi üretmek, gizli saklı şeyleri kamu yararı adına aşikar hale getirmek, araştırma yapmak sözlük tanımlamasına uyan her basın kuruluşu için varsayılan özelliktir. Ama, bir şekilde haber kaynaklarından mahrum kalan, haber üretemeyen, haber üretmesi engellenen medya kuruluşları ise sorumluluklarını başkalarına yüklemekten çekinmezler. Belirli ajanslardan gönderilen haberlerle iktifa edip haber üretmeyen TV kanalları örneğin, verilmesi gereken haberleri verdikten sonra izlenme oranlarının artması adına başkalarında olmayan haberleri bir şekilde vermek zorunda hissederler kendilerini. Ama, asıl görevlerini yapmadıkları için bir haber üretmek kültürü oluşmamış medya kuruluşları işin basit yolunu bulmuş durumdalar. “Vatandaş Gazeteciliği“. Bunu da elde etmenin en basit yolu Whatsapp oluverdi. Artık hatrı sayılır TV kanalları haber üretmekten ziyade Whatsapp ihbar hattı haberciliği yapmaya başladılar.

Vatandaşlar! Haber Üretin!

Vatandaş gazeteciliği kavramı ülkemizde hala yaygınlaşabilmiş değil. Ama zemin olarak dünyadaki en sağlam vatandaş gazeteciliği zemini bizde var. Sadece uygun koşullara erişemiyoruz. Bunun bir yansımas olarak Whatsapp ihbar hattı kavramını ele almak istedim. Whatsapp ihbar hattı, bir çiçek bahçesinin (ki burada vatandaş gazeteciliğinden bahsediyoum) devedikeni gibidir. Çünkü, Whatsapp’tan gönderilen videolar, gönderen kişiye göre haber değeri taşıyan ama bir anlam ifade etmeyen, bülten dolduran, komik veya absürt içeriklerden oluşuyor. İzleyene bir “haber alma” imkanı tanımadığı gibi vakit kaybı olarak karşımıza çıkıyor. Kısacık ömrünü boş beleş şeylerle geçirmekten çekinmeyen Türk insanına iyi malzeme çıkaran, belki köşe bucak “haber” kovalama şansı da sunan bu saçmalık, vatandaş gazeteciliği kavramını da dejenere ediyor.

Vatandaş gazeteciliği kavramında bittabii video içerikler de olacak. Hatta, sıradan haberler bile yer alabilir. Ama, gelişmeye bu kadar müsait bir alanı ufacık bir şeye sıkıştıran Whatsapp ihbar hattı, geleceğini de paramparça etmektedir.

Whatsapp ihbar hattı denilen şeyin yaygınlaşmasının en önemli sebebi, TV kanallarının haber üretme kabızlığı ve haberi üreten vatandaşın bilgiyi iletme imkanlarına sahip olamayışıdır. İnternet yaygın olduğu halde blog tutma, Youtube yayını yapma, Twitter gazeteciliğinde bulunma gibi olanakları kullanmayan vatandaşımız, gazetecilik şansını bir telefon numarasına gönderdiği kısacık ve saçma videolarla değerlendiriyor. Halbuki, herkese kendi gazeteciliği yapabilme imkanı tanıyan, oldukça basit platformlar olsa, blog yazma o kadar komplike bir şey olmasa ve yazılan yazılara, çekilen videolara rağbet daha fazla olsa, internet yayıncılığında tekellik oluşmasa, ülkemizde gizli saklı şeyler bile kalmayacak, interneti Vatandaş Gazeteciliği kavramı çerçevesinde oldukça etkili ve güçlü bir şekilde kullanabileceğiz.

Gazetecilik, veya genel olarak ele aldığımızda medya, internetin karşısında mağlubiyet yaşıyor. Gücü elinde bulunduğu içindir ki hala can çekişmesini gerçekleştirebiliyor ve bu sırada son kozlarını da oynuyor. Gelişmiş bir ülkede, sıradan bir insanın blog yazarak hem para kazanabildiği hem de gazetecilik yapabildiğini düşünürsek, ülkemizde “kartel” ve “monopol” medyanın neden bu alanda çıkacak şeylere gizli müdahale ettiğini de anlayabiliriz.

Gelecek bilgidir. Whatsapp ihbar hattı gibi şeylerle ömürlerini uzatan medya kuruluşları gerçek Vatandaş Gazeteciliğinin güneş gibi doğmasının ardından bir kar yığını gibi eriyip gidecekler. Demokrasi de ancak bu şekilde kendisine güçlü bir ortam bulabilecek. Yoksa, içeriği belli metinler, videolar ve konuşmaları haber olarak yutup bilgi aldığımızı zannetmeye devam edeceğiz.